İlçenin Körmik Mahallesi’nde yaşayan vatandaş, devasa bir pitos (eski bir saklama kabı) bulundurduğunu müze yetkililerine bildirdi. Müze ekipleri, gerekli hazırlıkları yaptıktan sonra büyük pitosu zarar vermeden evden alarak Diyarbakır Müzesi’ne taşıdı.
Müze Yetkilileri Taşıma Sürecini Anlattı
Diyarbakır Müzesi Müdürü Müjdat Gizligöl, geçen haftalarda müdürlüğe gelen telefon üzerine harekete geçtiklerini söyledi. Gizligöl, şunları aktardı:
"Biz de hemen geçen hafta alana giderek gerekli incelemelerde bulunduk. Hakikaten evinde büyük bir pitos yani bir saklama kabı olduğunu gördük. Vatandaş, eşini kaybettiğini, yalnız yaşadığını ve artık bu tarih eserini koruyamayacağını söylediği için taşımayla ilgili hazırlıklara başladık. Bunun için ebatlarına göre ahşaptan bir sandık yaptık. Daha sonra bugün alana intikal ederek, Körmik Mahallesi’ndeki evinde pitosu kepçe yardımıyla zarar vermeden arabamıza yükleyip Diyarbakır Müzesi’ne getirdik."
Pitosun Tarihi ve Kullanım Amacı
Gizligöl, pitosla ilgili çalışmaları tamamladıktan sonra müze bahçesinde sergileneceğini ifade ederek şunları söyledi:
"Pitos, oldukça büyük. Yaklaşık 3 metre çapında ve 1 metre yüksekliğinde. Yüksek ihtimalle kendi döneminde bahçede, yani tarlada ekinlerin saklanması için kullanılıyordu. Vatandaşlar, gelecek yılın mahsulünü veya tohumlukları pitosun içine koyar, yılsonuna kadar muhafaza ederlerdi. Bu şekilde, tohumları tekrar toprağa ekerlerdi. Yani bu pitos, adeta dönemin silosu olarak kullanılmış. Bu tür saklama kapları Neolitik dönemden itibaren, özellikle Tunç ve Demir çağında yaygın şekilde kullanılmıştır. Bazı medeniyetler pitosları mezar olarak da kullanmış olsa da, bizim pitosumuz mezar özelliği taşımamaktadır. Bu pitos ise tamamen tahıl ve tohumları saklamak amacıyla yapılmıştır."
Tarihi Kaplar ve Kültürel Değer
1970’lere ve 1980’lere kadar köylerde kullanıldığını, son 30-40 yılda ise tamamen terk edildiğini kaydeden Gizligöl, şöyle konuştu:
"Yaklaşık 8 bin yıldır var olan bu tür saklama kapları, özellikle Tunç ve Demir çağlarında tarlalarda, bahçelerde veya evlerin mahzenlerinde kullanılmıştır. Bilimsel çalışmalarımız tamamlandıktan sonra, pitos müzenin bahçesinde sergilenecektir. Dicle Körmük Mahallesi’ndeki vatandaşımıza, kültür varlıklarına gösterdiği hassasiyet nedeniyle teşekkür ediyoruz. Diyarbakır’daki diğer vatandaşları da, zarar görebilecek nitelikteki tarih eserlerini müze yetkililerine bildirmeleri konusunda hassas davranmaya davet ediyoruz."