Diyarbakır’ın Ergani ilçesindeki Çayönü Tepesi kazılarında Neolitik ve Tunç Çağı’na ait 6 mezar bulundu. Kazılarda ortaya çıkan 11 bin yıllık mezar, Anadolu’nun yerleşik hayata geçiş sürecine ışık tutuyor.
Göçebelikten Yerleşikliğe Açılan Kapı
Dünya uygarlık tarihine yön veren merkezlerden biri olan Çayönü Tepesi’nde 1964’ten bu yana süren kazılar, bu yıl da önemli bulgularla devam ediyor. Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında yürütülen çalışmalarda 5’i Tunç Çağı’na, 1’i Neolitik döneme ait olmak üzere 6 mezar gün ışığına çıkarıldı.
Kap Kacak Hediyeli Mezarlar
Kazı Başkanı Sarıaltun, 6 mezardan 3’ünün kaldırıldığını, diğerlerinde çalışmaların sürdüğünü söyledi. Sandık tipi mezarlarda bireylerin yanına kap kacakların “mezar hediyesi” olarak konulduğunu aktaran Sarıaltun, “Bu sene şanslıyız. Hem iskeletler hem de hediyeler bize ölü gömme ritüelleri ve toplumsal yaşam hakkında önemli bilgiler sunuyor” dedi.
11 Bin Yıllık Neolitik Mezar
Kazılarda ortaya çıkan en dikkat çekici bulgu ise Neolitik döneme, yani günümüzden 11 bin yıl öncesine ait bir mezar oldu. Bu keşfin, tarıma geçen ilk toplulukların yaşamına dair eşsiz ipuçları sunduğunu belirten Sarıaltun, “İskeletler üzerinden hastalıklar, beslenme alışkanlıkları ve ölüm nedenleri hakkında bilgi edinebileceğiz” diye konuştu.
DNA Analizleri Sürüyor
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Ömür Dilek Erdal, çıkarılan iskeletlerin laboratuvar analizlerinin devam ettiğini kaydetti. Bugüne kadar 600’den fazla iskeletin incelendiğini söyleyen Erdal, “Sonuçlar bize Neolitik dönemde Çayönü insanlarının Mezopotamya, İran, Irak ve Kafkasya ile etkileşim içinde olduğunu gösteriyor. Heterojen bir kültür yapısı, Tunç Çağı’yla birlikte Anadolu’ya da aktarılmış” dedi.
Anadolu’nun Tarihine Işık Tutan Merkez
Kazı ekibi, Çayönü Tepesi’nde bulunan mezarların sadece arkeolojik değil, aynı zamanda antropolojik ve genetik açıdan da büyük önem taşıdığını vurguluyor. Elde edilen veriler, yerleşik yaşama geçişten tarıma ve kültürel etkileşimlere kadar birçok noktada Anadolu’nun tarihine ışık tutuyor.