DİYARBAKIR- Diyarbakır'ın tarihi Sur ilçesinde bulunan Ali Paşa Medresesi, 1534-1537 yılları arasında Diyarbekir Eyaleti valisi Hadım Ali Paşa tarafından inşa edilmiş önemli bir yapıdır. Mimar Sinan'ın eseri olduğu bazı kaynaklarda belirtilse de bu konuda kesin bilgi bulunmamaktadır. Yapı, günümüzde Diyarbakır Müftülüğü'ne bağlı Ali Paşa Kız Kuran Kursu olarak hizmet vermektedir.
Medresenin mimari yapısı, yöresel malzeme olan düzgün kesme bazalt taş ve tuğladan oluşmaktadır. Merkezi avlulu bir plana sahip olan medrese, tek katlı ve dikdörtgen bir yapıdır. Avlunun sağında ve solunda beşer odalı eyvanlar bulunurken, avlunun güneyinde yarım sekizgen planlı bir mescit bulunmaktadır. Medresenin derslik bölümünde, yarım kubbe ile örtülü mihrap ve lokma parmaklıklı dikdörtgen formlu pencereler bulunmaktadır. Restorasyon çalışmaları kapsamında avlu zemini bazalt taşlarla yenilenmiştir.
Ali Paşa Medresesi, Osmanlı mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak kabul edilir ve Diyarbakır'ın tarihî ve kültürel dokusunu yansıtan bir yapıdır. Özellikle iç mekanındaki mimari detaylar ve kullanılan malzeme, Osmanlı döneminin mimari zenginliğini yansıtmaktadır. Günümüzde kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmasıyla birlikte, medrese aynı zamanda şehrin tarihi mirasının canlı bir parçası olarak değerlendirilmektedir.
