Tarihi kaynaklardaki bilgilere göre, bir zamanlar Diyarbakır denildiğinde sadece mimarisi, mutfağı ya da tarihi değil; aynı zamanda bir duruş, bir zarafet biçimi de akla gelirdi: Diyarbakır beyefendisi.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan bu kavram, kent kimliğini belirleyen en özel figürlerden biri olarak hafızalarda yer etti.
BİR YAŞAM BİÇİMİ: DİYARBAKIR BEYEFENDİSİ
“Diyarbakır beyefendisi” tanımının, yalnızca bir hitap değil, belirli bir kültürel kodun ve toplumsal saygınlığın göstergesi olduğu kaydediliyor.
Bu kişilerin, iyi eğitimli, nazik, hoşgörülü ve geleneklere bağlı bireyler olarak tanımlandığı anlatılırken, konuşma üslupları, davranış kalıpları ve insan ilişkilerindeki zarafetleriyle öne çıktıkları ifade ediliyor.
1950’li ve 1960’lı yıllarda bu kavramın, dış görünüşle de bütünleştiği kaydedilerek, ''Fötr şapkalar, ütülü takım elbiseler ve ölçülü jestlerle tamamlanan bu stil, kentli kimliğin önemli bir parçasıydı'' deniliyor.
KÜLTÜREL MİRASIN SESSİZ TEMSİLCİSİ
“Diyarbakır beyefendisi” kavramının bugün, somut olmayan kültürel miras kategorisinde değerlendirildiği belirtilerek, kentin sosyal yapısını, insan ilişkilerini ve geçmişe duyulan saygıyı temsil eden bu figürün, zamanla yerini farklı yaşam biçimlerine bıraksa da etkisinin hâlâ sürdüğü anlatılıyor.
Diyarbakır'ın sosyal tarihinde derin bir yer etmiş olan bu kavram, şehrin hafızasında bir yaşam biçimi olarak yaşamaya devam ediyor.