Özbilek Mahallesi mezarlığında, 8 Mart’ta hayatını kaybeden bir kişinin toprağa verilmesi için yapılan mezar kazısında mozaik kalıntıları bulundu. Kalıntıların tarihi önem taşıdığını düşünen mahalleli, cenazeyi başka yere defnedip durumu jandarma ekiplerine bildirdi. Bölgeyi koruma altına alan ekipler, Diyarbakır Müze Müdürlüğü’ne haber verdi. Aynı gün olay yerine gelen müze yetkilileri, mozaiğin Genç dönem Roma ve erken Bizans dönemine ait olduğunu tespit etti. Devam eden çalışmalarda mozağin zemininde Davut Yıldızı ve eski Yunan dilinde 6 satırlık dilekçe yazısı da ortaya çıkarıldı. Kazı sonrası 35 metrekarelik alan özel brandayla ve etrafına çekilen şeritlerle kapatıldı.
Uzman Ekipler 3 Haftada Mozaikli Alanı Ortaya Çıkardı
Diyarbakır Müzesi Müdür Yardımcısı Mehmet Çelebi, mozaikli alanın geç Roma ve erken Bizans dönemine tarihlendiğini belirtti. Çelebi, “Mart ayının başlarında Ergani İlçe Jandarma Komutanlığı’ndan gelen ihbarla mezar kazısında mozaikli alan olduğunu öğrendik. Aynı gün yerinde inceleme yaparak mozaikli alanı tespit ettik. Daha sonra uzman ekiplerimizle detaylı çalışma yaptık. Resmi izinlerimizi alarak 11 Mart’ta kurtarma kazısına başladık. Restoratör, arkeolog, sanat tarihçisi ve antropologlardan oluşan ekip yaklaşık 3 haftada 35 metrekarelik mozaikli alanı ortaya çıkardı” dedi.
Davut Yıldızı ve Eski Yunan Dilekçesi Tespit Edildi
Çelebi, mozaikte haç motifi bulunan Davut Yıldızı ve 6 satırlık eski Yunan dilinde yazılmış bir dilekçe bulunduğunu ifade etti. “Büyük ihtimalle mozaik, dönemin bir mimari yapısının zemin döşemesi. Villa ya da başka bir yapı olabilir. Üzerinde geometrik motifler var. Davut Yıldızı'nın içinde haç motifi yer alıyor. Ayrıca 6 satırlık dilekçe yazısı da tespit edildi. Kazı çalışmaları tamamlandıktan sonra alan Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca koruma altına alındı. Koruma için gerekli malzemeler kullanılarak mozaikli alan yerinde korundu. Bölge Memalan Antik Kenti olarak biliniyor. Antik kent olması nedeniyle kazıların devamında alanın yerinde korunması gerekiyor” diye konuştu.
Yeni Definler Mozaikli Alanın Dışında Yapılacak
Koruma Kurulu’nun kararıyla yeni definlerin mozaikli alanın dışına, uzak bir yere yapılacağını aktaran Çelebi, “Söz konusu alan günümüz köy mezarlığı olarak kullanılıyor. Kazı sonrası köylüler defin işlemlerinin nasıl yapılacağını merak etti. Biz de Koruma Kurulu’na yazışmalar yaptık. Kurul, yeni definlerin mozaikli alan dışında yapılmasını kararlaştırdı. Yeni defin alanı bulunana kadar bu karar geçerli olacak. Yeni alan belirlendiğinde defin işlemleri orada yapılacak, mevcut alan ise tamamen koruma altına alınacak” dedi.