Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde yer alan ve Ilısu Barajı’nın suları altında kalan Hakemi Use antik kenti binlerce yıllık tarihi barındırıyordu.
YUSUF ADINDAN USE’YE
Bismil ilçesi Tepe beldesi sınırlarında yer alan Hakemi Use, Dicle Nehri’nin sağ kıyısında, yan yana konumlanmış iki höyükten oluşuyor.
Yerel halk tarafından Kürtçe “Herêma Usê” (Yusuf’un Höyüğü) olarak adlandırılan bölgenin ismi, zamanla “Haremi Usey”e, ardından 1980’lerde resmi kayıtlara yerel isim olan “Hakemi Use” olarak geçti.
ASUR EYALET MERKEZİ VE SARAY
Hakemi Use’de yapılan kazılar, buranın Asur İmparatorluğu döneminde bir eyalet merkezi olduğunu gösteriyor. 2001-2013 yılları arasında yürütülen kazılarda, Asur Sarayı’na ait kalıntılar, heykelcikler ve çanak çömlekler gün yüzüne çıkarıldı.
Bu bulgular, Diyarbakır’ın Mezopotamya tarihindeki önemini bir kez daha ortaya koydu.
SİLİNDİR MÜHÜRLER VE BULUNTULAR
Kazılarda ele geçirilen metal ve kemik süs eşyaları ile serpantinden yapılmış silindir mühürler, Hakemi Use’nin zengin kültürel yapısını yansıtıyor.
Arkeologlar, bu mühürlerin Asur İmparatorluğu’nun Yukarı Dicle Vadisi’ndeki hâkimiyetini simgelediğini belirtiyor.
8 BİN YILLIK YERLEŞİM
Hakemi Use’nin geçmişi Neolitik Çağ’a, yani yaklaşık 8 bin yıl öncesine uzanıyor.
MÖ 6100 civarında Dicle kıyılarına yerleşen ilk toplulukların izleri, beş yapı katmanında korunmuş durumda.
Antik şehir, bugün Ilısu Barajı’nın suları altında olsa da, Mezopotamya tarihine ışık tutan sessiz bir miras olarak varlığını sürdürüyor.