DİYARBAKIR- Diyarbakır'ın kuzey-doğusunda yer alan Kocaköy'ün kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. İlçe, Diyarbakır-Bingöl karayolunun 65. kilometresinde bulunmaktadır ve birçok höyük ve mağaraya ev sahipliği yapmaktadır.
Kocaköy'ün 5 mahallesi bulunmaktadır: Kaya, Yenişehir, Şeyh Şerafettin, Kokulupınar ve Şerifoulları. 1977 yılında belediye statüsü kazanmıştır. İlçeye bağlı 13 köy ve bu köylere bağlı 15 mezra bulunmaktadır. Özekli beldesinin ise Piderbaba ve Yunus Emre adında iki mahallesi vardır. İlçe nüfusunun %71.5'i köy ve mezralarda, %28'i ise şehirde yaşamaktadır.
Kocaköy, Diyarbakır iline bağlı bir ilçedir. Tarih boyunca adı değişiklik göstermiş, 1869 ve 1915 yıllarında Karas ya da Karaz olarak kaydedilmiştir. 22 Temmuz 1975'te belediye statüsü alarak belde haline gelmiştir. İlçe statüsüne ise 20 Mayıs 1990 tarihinde yayımlanan bir kanunla kavuşmuştur.
İlçe sınırları içinde birçok tarihi kalıntı bulunmaktadır. Batısında, Diyarê Mâlan mevkiinde 7000 yıllık harabelere ve kalıntılara rastlanmaktadır. Doğusunda ve batısında Karaz mağaraları yer almaktadır. Ambar vadisinde kaya mezarlarına, Ambar köyünde Asur, Hitit ve Urartu dönemlerinden kalma höyükler ve diğer bölgelerde de höyükler bulunmaktadır. Tepecik Bozbağlar köyleri arasında Zıbedi mevkiinde 33 adet sahabe mezarı bulunmaktadır. Ayrıca, çevrede birçok mağara bulunmaktadır.
Kocaköy, Diyarbakır'ın 70 km kuzeyinde konumlanmıştır. Ambar Çayı'nın suladığı topraklarında tarım, elverişsiz bölgelerde ise hayvancılık yapılmaktadır. İlçe halkının başlıca geçim kaynakları arasında, ilçenin nar bahçelerinde yetiştirilen narlar bulunmaktadır. Bahçe ziraatı, tütün ve pamuk tarımı ile küçük baş hayvancılık da önemli gelir kaynakları arasındadır.
